۳ راهکار برای تربیت فرزند در اسلام
” تربیت فرزند در اسلام ” یا ” تربیت دینی کودکان “, ” تربیت فرزند از نظر پیامبر ” و یا … عنوان مقالات بسیاری است.
که بسیاری از آن ها ترجمه و بازنویسی مطالب غیردینی است. در این نوشتار راهکارهای اسلام در تربیت فرزند را بیان میکنیم. این موارد برگرفته از فرمایشات اهل بیت علیهم السلام میباشد. بسیاری از راهکارها متناسب با فرهنگ دینی شیعی میباشد که در طول نسلهای متمادی والدین از آنها در تربیت فرزندانشان استفاده نمودهاند.
تربیت فرزند در اسلام : با محبت اهل بیت علیهم السلام
یکی ازروش های مهم و اصلی تربیت کودک در اسلام که وظیفه والدین می باشد, تربیت فرزند با محبت اهل بیت پیامبر علیهم السلام است.
آموختن ولایت اهل بیت علیهم السلام به فرزندمان واجب است.
در اسلام توصیه اکیدی به آموختن محبت اهل بیت علیهم السلام به فرزندانمان شده است. ما موظفیم فرزندمان را دوستدار اهل بیت علیهم السلام تربیت نماییم و از این عامل تربیتی در رشد او کمال استفاده را ببریم.
دستور پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در خطبه غدیرخم نسبت به تربیت فرزندان با محبت اهل بیت علیهم السلام
خطابه پیامبراکرم صلی الله علیه و آله و سلم در غدیرخم, پیامی جاودان بود.
در این خطبه پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله و سلم اصول دین را بیان فرمودند و در انتها , به تمامی پدران مسئولیت دادند تا پیام غدیرخم به فرزندانشان منتقل نمایند.
َ مَعَاشِرَ النَّاسِ إِنِّی أَدَعُهَا إِمَامَهً وَ وِرَاثَهً فِی عَقِبِی إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَهِ وَ قَدْ بَلَّغْتُ مَا بَلَّغْتُ حُجَّهً عَلَى کُلِّ حَاضِرٍ وَ غَائِبٍ وَ عَلَى کُلِّ أَحَدٍ مِمَّنْ شَهِدَ أَوْ لَمْ یَشْهَدْ وَ لَمْ یُولَدْ فَلْیُبَلِّغِ الشَّاهِدُ الْغَائِبَ وَ الْوَالِدُ الْوَلَدَ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَه(الإحتجاج على أهل اللجاج (للطبرسی)، ج۱، ص: ۶۲)
لذا هریک از ما وظیفه داریم که پیام غدیر را به فرزندانمان ابلاغ نماییم.
روح پیام غدیر این است که :
در هر زمانی فردی همانند پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم با همان علم و قدرت الهی وجود دارد, بزرگی که هست تا هدایتگر ما باشد, مربی ما باشد و در مشکلات دست ما را بگیرد.
◊ به فرزندمان بگوییم که بزرگی مهربان, توانا و دانا سرپرست اوست که در هر مشکلی میتواند یاریش کند!
دوستی اهل بیت علیهم السلام اجر رسالت
خداوند متعال به بندگانش بشارتی داده است و به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم امر نموده است اعلام کند: که من اجری به جز دوستی نزدیکانم از شما نمی خواهم.
تشکر نمودن از کسی که به ما محبتی نموده است اولین شرط ادب است!
اگر می خواهیم فرزندمان حق شناس باشد , باید به او یاد دهیم که اجر رسالت را ادا کند و دوستی خاندان پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم را در دل داشته باشد.
تنها راه مطمئن برای نجات فرزندمان
در این نوشتار ما از دیدگاه تربیتی به محبت اهل بیت علیهم السلام نگاه می کنیم.
محبت این خانواده راهی است برای در امان ماندن انسان در لغزشگاه هاست!
خداوند متعال به ما دستور داده است که به ریسمان الهی چنگ زنیم. (سوره آل عمران آیه ۱۰۳)
نبی مکرم صلی الله علیه و آله و سلم این ریسمان الهی را حضرت امیرمومنان علی بن ابی طالب علیه السلام معرفی نموده اند. (تفسیر فرات الکوفی ؛ ؛ ص۹۰)
بیاییم با ایجاد محبت اهل بیت علیهم السلام در قلب فرزندانمان آنان را به ریسمان الهی متصل کنیم!
چگونه ایجاد محبت نماییم؟
راهکارهای بسیاری برای ایجاد محبت اهل بیت علیهم السلام در قلب و جان فرزندانمان وجود دارد.
در زیربه چند مورد از این روش ها اشاره می کنیم. ولی قبل از آن باید تذکر دهیم که اصلی ترین روش ایجاد محبت درخواست از خداوند متعال و حجتهای معصوم الهی برای ایجاد این ارتباط قلبی است .
بیان فضایل
گفتگو کردن از خصوصیت های علمی و اخلاقی و رفتاری اهل بیت علیهم السلام موجب گرایش طبیعی فرزندانمان به آن بزرگان است.
استفاده از مناسبت ها
مناسبتهای مختلف سال (همانند عید غدیر خم, ایام محرم, نیمه شعبان و …) بهانه خوبی برای آشنا شدن و ارتباط گرفتن فرزندانمان با اهل بیت علیهم السلام است.
شرکت در مجالس
بردن فرزندانمان به مجالسی که به نام اهل بیت علیهم السلام تشکیل می شود, باعث افزایش محبت این خاندان در قلب و روح فرزندمان است.
تذکر به محبت ویژه و تک به تک امام علیه السلام به فرزندمان
اگر فرزند ما بداند که اهل بیت علیهم السلام نسبت به او توجه خاص دارند و محبت آن خاندان شامل حال اوست, محبت آن خانواده در قلبش افزایش می یابد
مطالعه کنید:
زندگیمان را با محبت امام زمان علیه السلام بهبود ببخشیم.
آثار محبت اهل بیت علیهم السلام بر رفتار فرزندمان
محبت اهل بیت علیهم السلام یکی از راهکارهای بالابردن توان خودنگه داری فرزندمان در برابر وسوسه ها میباشد.
اهل بیت علیهم السلام و آثار محبت ایشان قابل مقایسه نیست.
نباید محبت اهل بیت علیهم السلام و آثارش را با محبت فرزندمان به دیگران مقایسه نمود.
حضرت امیرالمومنین علیه السلام می فرمایند:
َ لَا یُقَاسُ بِآلِ مُحَمَّدٍ مِنْ هَذِهِ الْأُمَّهِ أَحَدٌ
خاندان پیامبر علیهم السلام با هیچ کسی در این امت قابل مقایسه نیست!
با این وصف نباید محبت این خاندان را هم با محبت دیگران مقایسه نمود!
آثار کلی محبت
اگر فرزند من کسی را دوست بدارد, خواسته و ناخواسته به او نزدیک می شود, شبیه او می شود, رفتارهایی مانند او انجام می دهد و …
گفته می شود هر کسی همانند پنج فرد نزدیکش می باشد!
اگر فردی با ثروتمندان دوست باشد, ثروتمند می شود و اگر با افراد خوش اخلاق محشور باشد خوش اخلاق می شود!
این ذات محبت است!
اثرات ملموس محبت
علاوه بر اثرات ناخودآگاه محبت که در بند قبل از آن صحبت شد, هر کسی سعی می کند کاری برای رضایت دوست خودش انجام دهد!
اگر فرزند من با امام زمان علیه السلام دوست شد, برای کسب رضایت امام زمانش سعی می کند کار خوب انجام دهد و از کارهای اشتباه دوری!
هشت راه برای افزایش محبت به امام زمان علیه السلام: چگونه دوستدار حضرتش باشیم ؟
تربیت فرزند در اسلام : دعای پدر و مادر
دعای پدر و مادر موثر است
دستور به دعا کردن برای فرزندان هم در شرع آمده است و هم از لحاظ عقلی کاری درست است.
دعای والدین برای فرزند بسیار اثر دارد، داستان دعای خواهر امام صادق علیه السلام برای فرزندش و نمونه متن دعای مادر برای فرزند را از اینجا بخوانید
اثرات دعای خیر برای فرزندان
اگر به اطرافیانمان نگاه کنیم, می بینیم دعای خیر (یا نفرین) والدین برای اطرافیانمان موثر بوده است!
کسانی که مورد محبت والدینشان بودند زندگی خوبی دارند و دیگری که پدر یا مادرش از او ناراضی بودند …
بیاییم یاد بگیریم و تمرین کنیم که مرتب فرزندانمان را دعا کنیم!
برنامه ریزی راهکاری برای جلوگیری از فراموشی
برای اینکه دعا برای فرزندانمان را فراموش نکنیم, باید برنامه داشته باشیم!
زمان هایی را مخصوص این کار قرار دهیم (مثلا بعد از نماز صبح) و برای اینکه دعاهای خوبی هم بکنیم مطالعه نماییم, خواندن دعای بیست و پنجم صحیفه سجادیه با توجه به مفاد این دعای ارزشمند, الگویی برای دعاکردن صحیح فرزندمان می باشد!
تربیت فرزند در اسلام : زیارت امام حسین علیه السلام
وقتی در بین دوستان و آشنایان و اطرافیانمان جستجو می کنیم, می بینیم برخی افراد با یک سفر کربلا زیر و رو شده اند, انگار ذات آن ها تغییر کرده است.
روایات ما هم تاکید دارند که زیارت حضرت سیدالشهداء علیه السلام سرشت افراد را بهبود می دهد!
اما واقعا سرشت چیست و چه تاثیری بر ما دارد؟
کشش های انسان ها و راهی برای اصلاح آن ها
سرشت انسان یا همان طینت موجب می شود که ما به کاری گرایش داشته باشیم. البته این گرایش ما را مجبور به انجام یا ترک نمی کند ولی زمینه انجام کار را ایجاد می کند.
کسی که گرایش به کار خوب دارد, انجام آن کار برایش راحت تر است و بالعکس !
زیارت کربلا موجب می شود گرایش انسان به کار خوب بیشتر شود!
اگر می توانیم فرزندمان را به زیارت کربلا و دیگر عتبات مقدس ببریم, کشش ها و سرشت او تغییر خواهد نمود و در نتیجه رفتارهای بهتری هم خواهد داشت!
زیازت رفتن راهی برای تربیت فرزند میباشد. بیایید فرزندانمان را به کربلا، مشهد، نجف، سامرا و کاظمین و مدینه ببریم و از آن پادشاهان عالم برای فرزندمان عاقبت بخیری بخواهیم!
این مقاله برگرفته از فصل سوم کتاب ارزشمند “تربیت به روش سلطان بانو” می باشد.